İstanbul, Ankara ve İzmir, yüzde 130’u aşan artışla dünyada konut fiyatlarının en çok arttığı ilk üç kent olurken, yüksek kredi faizleri ve bankaların kredi musluklarını kısması ev almayı güçleştirdi.
Konutta finansmana erişim zorluğu rakamlara yansıdı. Son 5 haftada kredi faizleri 10 puan artışla yüzde 34’ü aşarken, kredi kullanımı ise yüzde 0.2’de kaldı.
Sözcü gazetesinin haberine göre; konutta fiyatlar arttı ancak yüksek enflasyon da alım gücünü olumsuz etkiledi. Yakın bir zamana kadar 10 yıl vadeli konut kredilerinin taksitleri geniş bir kesimin bütçe sınırları içinde kalıyordu.
Bankalar kredi musluklarını kapattı
Ancak Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun 2023 Şubat’taki düzenlemesi, ekspertiz değeri 5-10 milyon TL arasındaki sıfır konutlar için yüzde 70-80 oranında kredi kullanılmasına izin veriyor.
Çoğu banka 250 bin TL üst limitte kredi kullandırırken, bazı bankalar da en çok 3 milyon TL’ye kadar finansman sağlıyor. Sektör temsilcileri 5 milyon TL’lik bir konutta bankaların sağladığı kredinin 1-2 milyon TL’de düzeyinde kaldığını belirtiyor.
Bu durumda nakit 3 milyon lirası olmayanların konut alması zorlaşıyor. 2 milyon liralık bir kredinin aylık taksitleri de 60-70 bin TL’yi bulduğu için “orta direk” olarak nitelendirilen kesimin bile bu taksitleri ödemesi kolay görünmüyor.
Türkiye’de ortalama konut fiyatı 2.7 milyon TL
Gayrimenkul değerleme platformu Endeksa’nın verilerine göre temmuz ayı itibarıyla Türkiye’de konut satış fiyatında yıllık değer artışı yüzde 109 oldu. Ülke genelinde ortalama konut fiyatı ise 2 milyon 691 bin 780 TL’ye çıktı.
Konutta en çok değer artışının yaşandığı kentler ise Hatay, Ankara ve Muğla oldu. Temmuzda İstanbul’da ortalama konut fiyatı 3 milyon 831 bin 240, Ankara’da 2 milyon 145 bin 130, İzmir’de ise 3 milyon 440 bin 580 TL’ye çıktı.
Fiyat artışı yüzde 96
Merkez Bankası, Haziran 2023 dönemine ilişkin Konut Fiyat Endeksi verileri açıklandı. Endesk, haziranda aylık yüzde 4.8 ve yıllık yüzde 95.9 artışla 920.5 seviyesinde gerçekleşti.
Üç büyük kent için endeks değişimine bakıldığında, haziranda bir önceki aya göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla yüzde 4.0, 5.6 ve 4.9’luk artış oldu. Verilere göre dolar bazında ülke genelinde 10 aydır, İstanbul’da ise 6 aydır üst üste rekor kıran fiyatlar geriledi.
